Schijnzelfstandigheid en de Wet DBA: Belangrijke Ontwikkelingen

Met deze korte blog informeren wij u over de nieuwste ontwikkelingen rondom schijnzelfstandigheid en de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie).

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid houdt in dat iemand werkt als zelfstandige terwijl er in werkelijkheid sprake is van een dienstverband. Dit kan leiden tot oneerlijke concurrentie en het omzeilen van verplichtingen tegenover de Belastingdienst en de werkende. De Wet DBA verplicht opdrachtgevers en opdrachtnemers gezamenlijk zorg te dragen voor de juiste kwalificatie van hun arbeidsrelatie.

Handhaving vanaf 1 januari 2025

Vanaf 1 januari 2025 eindigt het handhavingsmoratorium. Dit betekent dat de Belastingdienst actief gaat controleren op schijnzelfstandigheid. Er wordt een overgangsjaar ingesteld om opdrachtgevers de tijd te geven hun processen aan te passen. Opvallend is dat modelovereenkomsten vanaf die datum niet meer worden goedgekeurd.

Waarop gaat de Belastingdienst controleren?
De Belastingdienst beoordeelt of sprake is van een arbeidsovereenkomst op basis van diverse factoren:

• De aard van de werkzaamheden en de duur ervan;
• Wie bepaalt de werktijden en wijze van uitvoering;
• De mate waarin het werk onderdeel is binnen de organisatie (inbedding);
• De verplichting tot persoonlijke uitvoering van het werk;
• Hoe de contractuele afspraken tot stand zijn gekomen;
• De wijze van beloning en uitbetaling;
• De hoogte van het uurtarief (tarieven onder €33 kunnen wijzen op een dienstverband);
• De mate van commercieel en financieel risico voor de werkende;
• Of de werkende zich economisch als ondernemer gedraagt;
• De daadwerkelijke naleving van afspraken, zoals vervanging.

Belang van een totaalafweging

Het oordeel of sprake is van een arbeidsovereenkomst hangt af van een totaalafweging. Geen enkele factor is op zichzelf doorslaggevend. Het is bijvoorbeeld niet genoeg om te concluderen dat werk is “ingebed” in de organisatie; alle feiten en omstandigheden tellen mee.
Meer informatie over de beoordelingscriteria vindt u in de Toelichting Beoordeling Arbeidsrelaties.

Risico’s bij verkeerde kwalificatie

Bij een verkeerde kwalificatie van zzp’ers kunnen aanzienlijke financiële en juridische risico’s ontstaan:

• Arbeidsrechtelijk: Het contract kan als arbeidsovereenkomst of uitzendovereenkomst worden aangemerkt, met verplichtingen zoals pensioenpremies en ontslagrecht.
• Fiscaal: Naheffingen van loonheffingen en boetes, hoewel er in het eerste jaar geen vergrijpboetes worden opgelegd als blijkt dat stappen zijn gezet om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Wat kunt u doen?
Bereid u goed voor op deze veranderingen:

• Evalueer uw lopende contracten en controleer of de praktijk overeenkomt met de afspraken.
• Gebruik de webmodule Beoordeling Arbeidsrelatie (https://beoordelingarbeidsrelatie.nl/) om te toetsen of een werkrelatie als zelfstandigheid kan worden aangemerkt.
• Leg uw bevindingen vast, inclusief de genomen stappen.
• Pas contracten en werkwijzen aan als schijnzelfstandigheid wordt vastgesteld. Overweeg een dienstverband of stop de opdracht indien nodig.